Hiç düşündünüz mü hayatınızı neler anlamlı kılıyor?

Hiç düşündünüz mü hayatınızı neler anlamlı kılıyor?

"Bir gün bir kitap okudum hayatım değişti" cümlesi kesinlikle iddialı bir cümle! Evet, bir kitap kolay kolay bir anda hayatınızı değiştirme gücüne sahip olmayabilir ama bazı kitaplar üzerimizde diğerlerinden daha fazla iz bırakır ve tüm hayatımızı değiştirmese de, hayata bakış açımızı bir şekilde değiştirebilir. Bugün sizlere benim için aynen böyle anlamı olan bir kitaptan ve bu kitaptan sonra hayata bakış açımın nasıl değiştiğinden bahsedeceğim. Kitabın adı "İnsanın Anlam Arayışı", yazarı Viktor Frankl.

Frankl hayatının 3 senesini 2. Dünya Savaşı sırasında bir toplama kampında geçirmiş ve bu kampta yaşanan tüm işkence ve zorluklara rağmen hayatta kalmayı başarmış bir psikiyatrist. Bu kitabında kendi yaşadıklarını anlatırken, bu kamplarda hayatta kalabilen esirlerin, hayatlarında her şeye rağmen hala bir anlam bulabilen bireyler olduğunu kendi teorisi olan Logoterapi ile birlikte anlatıyor. Logos anlam demek. Logoterapinin metodu insana hayatındaki anlamı buldurarak, şifalandırmak üzerine kurulu. 

Kitap kuvvetli anlatım dili ile bir yandan o dönemde yaşamış kişilerin psikolojisini anlamızı sağlarken,  bir yandan da bu yaşananları kendi günlük dünyamızla eşleştirerek kendi hayatlarımızın anlamını sorgulamamızı sağlıyor.

“tünelin sonunda her zaman bir ışık gören, hayata ümitle ve anlam duygusuyla bağlanan insanlar buralarda hayatta kaldı”.

(Viktor Frankl)

Viktor Frankl'e göre; kişinin hayatta kendini anlamlandırma çabası üç farklı yolla keşfedilebilir;

1- Bir eser yaratarak ya da bir iş yaparak

2- Bir şey yaşayarak ya da bir insanla etkileşerek

3- Kaçınılmaz bir acıya yönelik bir tavır geliştirerek

Aslında sadece bu halleri ile de açık olan bu 3 başlıkla ilgili, biraz daha detaya inerek, her bir başlık bizim hayatlarımızı ne kadar anlamlı kılıyor bir bakalım birlikte...

İlk başlıkta "bir eser yaratmak ya da bir iş yapmak" ile anlatılmak istenen temel olarak bir "BAŞARI" ya odaklanmak. Hayatta kendimizi odakladığımız konu veya alanda başarı elde etmek için çabalamak ve bu çabalarımızla hayatlarımızı anlamlandırmaya çalışmak. Bu bir doktor için alanında gerçekten uzman olup başarılı bir doktor olarak anılmak, kurumsal hayatta bir profesyonel için hedeflediği daha yüksek bir pozisyona gelmek veya bir yazar için kendisi ile en gurur duyduğu ona büyük bir ödül getiren bir kitap yazmak gibi düşünülebilir.

Şimdi dönüp kendi hayatınıza baktığınızda, hayatta hedeflediğiniz, başardığınız veya başarma odağı ile hayata sıkı sıkı bağlandığınız işler var mı gerçekten? En zor zamanda bile düşünüp "hayır, ben bunu başaracağım" diyerek kendinizi ayakta tuttuğunuz, bugün yaşadığınız hayatı anlamlı kılan veya geriye dönüp baktığınızda "ben bunu başardım" diyerek anlam bulduğunuz bir şey oldu mu hiç? 

2. başlığımızda "bir şey yaşamak ya da bir insanla etkileşim" ile anlatılmak istenen duygu aslında "SEVGİ" duygusu. Ama bu öyle sıradan bir sevgi duygusu değil. Gerçekten hayatınızı anlamlı kılacak derinlikte şartsız, koşulsuz bir sevgi duygusu. Sizi hayata bağlayacak, en zor anda bile varlığını düşünerek hayata bağlanmanızı sağlayacak ölçüde birine, bir şeye karşı duyulan güçlü bir duygu...

Peki ya sizin için böyle bir derinlikle, tutkuyla, koşulsuzca sevdiğiniz birisi var mı hayatınızda? Bu eşiniz, sevgiliniz, aşık olduğunuz birisi olabilirken, aileniz veya çok değer verdiğiniz bir dostunuz olabilir belki. Zor zamanlarınızda varlığını  düşünerek hayata tutunduğunuz, hayatınızı anlamlı kılan, sizi hayata bağlayan bu derinlikte bir sevgi var mı hayatınızda?

Son başlık olan "kaçınılmaz bir acıya yönelik bir tavır geliştirmek" ile anlatılan, karşılaşılan büyük bir güçlük ile baş edebilme ve buna rağmen hayata tutunabilme, bu uğurda verilen MÜCADELE ile hayatı anlamlandırma çabasıdır. Bu bizim veya bir yakınımızın yakalandığı ciddi bir hastalık, büyük bir kaza sonucu asla eski haline gelemeyecek olan sağlığımız, hayatta en değer verdiklerimizi zamansız bir şekilde kaybetmemiz vb. bir durumda nasıl bir tavır takındığımız, her şeye rağmen nasıl umudumuzu koruyarak hayatı anlamlı kıldığımıza ilişkin bir çabadır.

Peki ya siz? Hayatta başınıza gelmiş böyle bir güçlük oldu mu bugüne kadar? Bu olana rağmen hayata tutunarak daha da güçlendiğiniz bir zaman var mı? 

Seni öldürmeyen şey, seni güçlendirir. (Nietzche)

Tekrar kitaba dönecek olursak, Frankl nasıl hayatta kalmayı başardığını anlatırken, kendisi için hayatı anlamlı kılan şeyleri anlatıyor. Her ölümü düşündüğünde, geçmiş acıları nasıl yenmeyi başardığını hatırladığını, eşine duyduğu sonsuz aşk ve ona kavuşabilme isteğini, üzerinde çalıştığı "Logoterapi" teorisini tamamlama çabasını düşünerek güçlü kalmayı başardığını anlatıyor.

Tüm bu düşüncelerle hayatımıza şöyle bir daha dönüp bakalım hadi...Hayatımızı anlamlandıran neler var? Bizim anlam arayışı yolculuğumuzda bizi ayakta tutan, yaşama bağlayan, hayat amacımız olarak görebileceğimiz şeyler var mı gerçekten? Bugün biz böyle zorlu bir kampta olsak, tüm o acılarla baş etmemiz için bizi güçlü kılıp hayata bağlayan şeyler neler olurdu? Ne için yaşıyoruz? Varlığımızın sebebi ne?

Şimdi sizi tüm bu sorularla baş başa bırakıyorum.